"De ene dag lijk je al wat vatbaarder te zijn voor geluk dan de andere. In Wenen, het warme marmeren hart van Oostenrijk, vond ik in de metro een licht beschonken dude die mij niet alleen een (vloer als) slaapplaats aanbieden wou, maar ook vijf euro, een pizza, een lift op zijn motor naar Bratislava, bier en ijs en een enkeltje naar een tankstation op de snelweg naar Boedapest.
Ter verduidelijking: dit alles in ruil voor één knuffel.
Ter verduidelijking van de verduidelijking: laat het internationaal geweten zijn dat ik verdomd goede knuffels geef.
Als zo'n platgetrapt, vies zwart kauwgommetje bleef ik echter aan dat tankstation plakken. Mijn hart sprong op toen daar een hippie op me afstapte, maar hij schraapte me niet van de grond af, nee, hij bleek zelf zo'n dolende sukkel te zijn die beroep moet doen op andermans auto om ergens te geraken. Hij kwam van Berlijn en het mag een wonder heten dat hij Bratislava had bereikt, want met hem erbij kwam ik dus duidelijk nergens.
Enkele uren lang hebben we geprobeerd en het enige dat we (ik) verkregen, waren een paar sigaretten, twee biertjes en een paar broodje-met-ham-en-kaas. Hij vond een lift, maar wel eentje die ons pas de daaropvolgende ochtend kon meenemen. We hebben onze slaapzak dan maar tussen wat bomen gegooid en op de grond en onder devnaaktslakken geslapen. Geen regen, geen muggen en het lokaal nachtrecord slakplukken -en werpen op punt gesteld, wat wil je nog meer?"
schreef ik twee weken geleden, met de intentie het verslag te vervolledigen op het einde van de dag. Niet gebeurd, en ik blameer de warmte. Boedapest, Ljubljana, Sarajevo, Mostar, Dubrovnik, Bar, Pristinje, Skopje, Thessaloniki... FUCKING HEET. Het lijkt alsof al mijn energie opgeslokt wordt door een veelverbruikend, weinig merkbaar resultaat opleverend intern koelingssysteem.
Twee weken geleden heb ik mijn kleren in een wasmachine kunnen steken, wat dus concreet inhoudt dat ik nu al veertien dagen onder een zonnig gemiddelde van 35 graden aan het marineren ben in mijn eigen lichaamssappen. Of mijn zweet zou de basis kunnen vormen voor een vernieuwde Chanel N° 5, of iedereen verkiest beleefde vriendelijkheid boven eerlijkheid, of of de nasale capaciteiten van de hele wereld zijn om zeep, dunno, maar ik word niet behandeld als het stinkend viswijf dat ik na het zwemmen in de Kaspische Zee ongetwijfeld geworden ben.
Zo word ik op dit moment ook als klant-zonder-geld vriendelijk bejegend in het restaurantje waar Konstantina werkt. Ze is knap, zachtaardig, genereus en vol van levenskracht en excuses. Geen tijd om te reizen. Geen geld. Zelfs een compliment als "You're so brave." is een excuus in disguise.
Er is niets dappers aan mijn manier van reizen. Iedereen die ik ontmoet is een toffe granaatappel en velen schroeven hun hospitaliteit nog extra hoog op om zo de perfecte vertegenwoordigers te zijn van de generositeit van hun natie. Volgens een ruwe schatting heb ik al zo'n twintig liter bier gekregen, vier sloffen sigaretten, veertig maaltijden, honderd lifts, tientallen slaapplaatsen en 27 euro. Moeiteloos.
'Maar het is toch gevaarlijk?'
Pfrt, het is wat je er zelf van maakt.
Ik ga er vanuit dat een enthousiaste, open, leergierige geest met een mooie portie intelligentie, humor en common sense het leeuwendeel van gevaarlijke situaties vermijden of ontmijnen kan. After all, de meeste mensen (mannen) zijn geen wrede psychopaten, je kan hen ten hoogste naïeve, westersewereldvreemde achterlijkheid aanwrijven, het soort waar 'Nee' altijd als 'Blijf proberen, dan komt het wel goed!' geïnterpreteerd wordt. Dat is pokke-irritant, sure, maar gevaarlijk?
Mijn Roemeense truckchauffeur was de meest bedreigende situatie, en die was voor een groot deel aan het negeren van mijn eigen intuïtie te danken. Voor de rest heb ik tientallen keren mijn weigering tot in den treure moeten herhalen, twee keer een kus moeten ontwijken en slechts een keer iemand geënsceneerd razend tot de orde moeten roepen ("You do have a mother, right? How would you feel if someone would try this with her? If she needed help and a guy tried to disrespect her like you do? Aaah, yes, I thought so!") en daar houdt het gevaar meteen op.
Ik hoop dat ik Konstantina, evenals al mijn andere internationaal gelegde contacten, ooit in mijn huis verwelkomen zal. Dat ze niet gezellig gevangen blijven in hun comfortzone. Ik ben moederziel alleen in Bosnië, Albanië en Kosovo geweest en ik heb geen enkel mentaal, financieel of lichamelijk schrammetje opgelopen. Ik heb met moslims joints gerookt en enkele nachtjes in hun ouderlijk huis doorgebracht. Het is verdomd moeilijk voor vooroordelen om zo nog langer overeind te blijven staan. Ook de natuur, man, vanaf Bosnië wordt de natuur wünderbar. Bergen en bossen en rivieren die zo van een expressionistisch schilderij lijken te stromen. Als vegetariër heb je hier niet veel te zoeken, c'est vrai, maar de mensen zijn zo ongelooflijk gastvrij. Nergens kreeg ik zo gemakkelijk een lift als in de Balkan - al helpt het natuurlijk ook wel om een autostrade te hebben waar de maximumsnelheid soms amper dertig kilometer per uur is.
Gisteren werd ik door Servische Zweden getrakteerd op een bord verse mosselen, waarna de serveuse me verwelkomde met dessert, ouzo, bier, sigaretten en een slaapplaats. Gevaarlijk, mijn gat. Hooguit een delirium die voldoende charmes bezit om iedereen positief te imponeren. Nu zit ik in datzelfde restaurantje, waar Konstantina me wederom voorzien heeft van een frisse halve liter en een versgerolde sigaret.
Of ik me geen profiteur voel? Nee. Om te beginnen zit 'het profiteren' ergo 'de situatie naar uw eigen belangen kunnen schikken' me in het bloed. Daarnaast gebeurt het zelden dat ik mensen expliciet om iets vraag, nicotine uitgezonderd. Ik klamp niemand aan, ik blijf niet doordrammen en ik reageer op alle (onuitgesproken) weigeringen even vriendelijk. Als ik iets krijg, dan is het omdat mensen me iets aanbieden en het verkiezen mijn weigering - die er uit beleefdheid altijd is - te negeren terwijl ze me wat ijs, fruit, brood, geld of volledige maaltijden toestoppen. Als er naar mijn slaapplaats gepolst wordt, zeg ik eerlijkheidshalve dat die er nog niet is - het moment van de avond waarop hij meestal wel uit een of andere mouw wordt geschud. Ik profiteer niet, ik geniet van het leven en mensen krijgen klaarblijkelijk een voldaan gevoel van mijn genot.
De stomste plaatsen waar ik al ben geweest? Skopje en Siofok. Beiden steden waar Amerikaanse rijkepapa-kindjes dronken worden op martini's en cocktails. Fake, hol, ongepast grotesk en in Skopjes geval, schromelijk lijdend aan financieel niet te verantwoorden hoogheidswaanzin.
De mooiste plaatsen? Al de rest, maar de Balkan heeft toch een speciaal plekje in mij veroverd. Ik raad iedereen Berlijn, Polen (Warsawa uitgezonderd), Brno, Ljubljana, Sarajevo en Thessaloniki aan. Mooi, jong, dynamisch en gastvrij.
Griekenland is veelbelovend. Ik heb al een lijst toegestopt gekregen met alle steden die ik zeker moet bezoeken, maar ik heb het voorgevoel dat dit langer dan twee weken in beslag zal nemen en zoveel tijd heb ik niet meer. Het is half één 's nachts, net 7 augustus geworden en ik moet voor de 26e thuis zijn (verplichte aanwezigheid betreffende een job waarover geen enkele garantie bestaat dat ik hem op 1 september verder zetten kan), ik moet Brno nog eens een bezoekje brengen, of toch zeker een iemand die daar woont en ik moet, best wel belangrijk, in België zien te geraken. De laatste korrels dwarrelen uit de chillax-zandloper. Athene bereik ik waarschijnlijk niet meer, désolé, maar misschien dat ik hier nog op een of ander hippie-eiland belandt, of in Bulgarije, of in Servië...
Ik hoop dat ik vlotjes aan de afwezigheid van dit alles wennen kan. Niet alleen ontdek ik de wereld en diens inhabitanten, ik ontmoet ook een pak nieuwe vrienden en dit alles voor minder geld dan waar ik thuis mee leef. Vandaag was een geldelijk geschifte dag: ik heb zowaar zes euro uitgegeven aan eten, twee euro aan een museum, drie aan een ketting die de reis niet zou overleven en zeventig aan twee piercings en drie ringetjes. Het schijnt dat de piercer in Wrotslaw zijn huiswerk niet goed heeft nagezien. Bummer, maarrr ik weet nu wel dat de beste piercer ter wereld Nico heet en zich in Griekenland schuilhoudt.
De zee hier is saai en smerig, helemaal niet zoals in King's Landing, maar de monumenten maken veel goed. Jongens toch. Gisteren een Griekse sarcofaag van een millennium geleden betast. Stond gewoon buiten aan de ingang van het museum, geen glas, geen hekje, zelfs geen 'Please, do not touch'. Zoveel historische schoonheid, zoveel hedendaagse armoede.
Hoe beter (lees: goedkoper) het is voor de toerist, hoe ongeloviger de inheemse lonen worden. 1000 euro netto in Polen. 400 in Bosnië. 200 in Albanië. En dan ga je naar de supermarkt met de verwachting een grote buit te slaan; forget it. Alcohol en sigaretten, dat is het enige dat naar mijn ervaring mee daalt in prijs. Een zak chips kost in Albanië nog steeds een euro. De Arische drugsdealers in Bosnië vragen nog tien euro voor hun minderwaardige xtc.
Dus alsjeblieft, s'il vous plaît, bitte, België, stop al dat geldelijk gezaag maar ver weg in je volle portefeuille. Voor veel mensen zijn wij een utopisch land van bier en chocolade.